Πέθανε την Κυριακή 9 Οκτωβρίου, σε ηλικία 75 ετών η συγγραφέας και δημοσιογράφος του ελληνικού προγράμματος της Βαυαρικής Ραδιοφωνίας Ελένη Τορόση.

Η Ελένη Τορόση γεννήθηκε στην Αθήνα. Από το 1968 ζούσε στο Μόναχο και στην Αθήνα. Ήταν βασικός στυλοβάτης του Ελληνικού Προγράμματος της Βαυαρικής Ραδιοφωνίας για δεκαετίες. Ως δημοσιογράφος και συγγραφέας συνεργαζόταν ακόμη με αρκετά ελληνικά και γερμανικά έντυπα, καθώς και στο γερμανικό πρόγραμμα Β2.

Έγραφε στα γερμανικά και στα ελληνικά. Τα γερμανικά παιδικά βιβλία της έχουν διακριθεί με βραβεία και επαίνους, ενώ παιδικές της ιστορίες συμπεριλαμβάνονται στα γερμανικά σχολικά αναγνωστικά. Ήταν μέλος της Γερμανικής Ομοσπονδίας Συγγραφέων.

Στην Ελλάδα διακρίθηκε με έπαινο για το βιβλίο «Κουμπότρυπες κι ελέφαντες» (Εκδ. Πατάκη, 1998) και βραβεύτηκε το 2010 από τον Κύκλο του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου για το «Ιουλίτσα και Ρωμαίος» (Εκδόσεις Πατάκη, 2010). Το 2001 κυκλοφόρησε το βιβλίο της «Μικρά και μεγάλα λόγια, η Ελένη Τορόση συνομιλεί με τριάντα Έλληνες συγγραφείς» από τις εκδόσεις Ρωμιοσύνη, το οποίο επανακυκλοφορεί από τις πανεπιστημιακές εκδόσεις του Πανεπιστημίου του Βερολίνου (Έδρα Νεοελληνικών Σπουδών). Το «Όταν σου έδειξα τον ήχο του κόσμου» πρωτοκυκλοφόρησε στα γερμανικά το 2014 από τις Εκδόσεις LangenMuller (Als ich dir zeigte, wie die Welt klingt), από τις οποίες την ίδια χρονιά κυκλοφόρησε επίσης το βιβλίο της “Warum Tante Iphigenia mir einen Koch schenkte” (Γιατί η θεία Ιφιγένεια μου χάρισε έναν μάγειρα, ιστορίες της ελληνικής μου οικογένειας). Κείμενά της έχουν δημοσιευτεί σε γερμανικές εφημερίδες, λογοτεχνικά περιοδικά και γερμανικά σχολικά βιβλία. Το πρώτο της βιβλίο, «Ο χορός των χταποδιών», μπήκε στη λίστα επιλογής των καλύτερων παιδικών βιβλίων της Stiftung Lesen. Η ιστορία της «Το όνειρο του Παγκανίνι» γυρίστηκε ταινία μικρού μήκους από το δεύτερο πρόγραμμα της γερμανικής τηλεόρασης.

Η φωτογραφία από την παρουσίαση βιβλίου της στον Ιανό της Αθήνας. Διακρίνονται από αριστερά: Πέτρος Μάρκαρης, Ελένη Τορόση, Άλκη Ζέη, Τίτος Πατρίκιος (Facebook Georgios Pappas)

Πηγές: Δορυφόρος Μονάχου – Εκδόσεις Πατάκη

Στάση εργασίας για το σύνολο των εργαζομένων στους δημοτικούς παιδικούς σταθμούς την Πέμπτη 13 Οκτωβρίου, από τις 11.30 το πρωί μέχρι τη λήξη του ωραρίου, προκήρυξε η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΠΟΕ-ΟΤΑ).

Παράλληλα θα πραγματοποιήσει συγκέντρωση διαμαρτυρίας την ίδια ημέρα, στις 12.00 το μεσημέρι, έξω από τον χώρο συνεδρίασης του Εθνικού Συμβουλίου Προσχολικής Αγωγής και Διαπαιδαγώγησης (Σολωμού 60-Αθήνα).

Η ΠΟΕ-ΟΤΑ αντιδρά στην πιθανότητα επέκτασης του ωραρίου λειτουργίας των παιδικών σταθμών, θέμα το οποίο θα απασχολήσει τη συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου Προσχολικής Αγωγής και Διαπαιδαγώγησης.

Σύμφωνα με την Ομοσπονδία, το ενδεχόμενο αυτό θα μετατρέψει τους δημοτικούς παιδικούς σταθμούς από παιδαγωγικές δομές σε «παιδοφυλακτίρια», καθώς θα υποβαθμίσει τις υπηρεσίες που προσφέρουν στα φιλοξενούμενα παιδιά.

Εβδομήντα έξι χρόνια μετά τη συγγραφή του κυκλοφορεί για πρώτη φορά το ανέκδοτο μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη «Ο ανήφορος».

Το βιβλίο θα κυκλοφορήσει στις 26 Οκτωβρίου. Η ημέρα κυκλοφορίας είναι συμβολική και έχει σκοπό να τιμήσει το σύνολο του έργου του Νίκου Καζαντζάκη, καθώς συμπίπτει με την ημερομηνία θανάτου του.

Ο «Ανήφορος» γράφτηκε το 1946 στην Αγγλία, ακριβώς μετά τη συγγραφή και έκδοση του έργου «Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά».

Πρόκειται για μια εποχή ιδιαίτερα ταραγμένη, καθώς η ανθρωπότητα βρίσκεται αντιμέτωπη με το συλλογικό τραύμα που άφησε πίσω του ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, ενώ η Ελλάδα εισέρχεται στον δικό της Εμφύλιο Πόλεμο.

Ο «Ανήφορος» είναι ένα έργο πρωτοποριακό και πολύ σημαντικό για την εποχή του, καθώς ο μεγάλος Κρητικός συγγραφέας επιχειρεί μέσα από αυτό να αποτυπώσει τη μεταπολεμική εποχή της Ελλάδας και της Ευρώπης, δίνοντας έμφαση στο ζήτημα της ενσυναίσθησης και του αναστοχασμού του παρελθόντος.

Είναι ένα μυθιστόρημα με σαφέστατο αντιπολεμικό χαρακτήρα, που συνδυάζει ένα ισχυρό πολιτικό μήνυμα και μια εσωτερικότητα, μια μελαγχολία βαθιά και λυτρωτική. Ο «Ανήφορος» είναι ένα βιβλίο που ανήκει στο λογοτεχνικό σύμπαν του μεγάλου δημιουργού. Αποτελεί μέρος μιας ωρίμανσης, αλλά ταυτόχρονα είναι και η απόδειξη ότι ο Καζαντζάκης εντάσσει οριστικά τους προβληματισμούς του, τα διλήμματα, τις ανησυχίες του, τις υπαρξιακές του αναζητήσεις στη λογοτεχνική γραφή· εκεί εκφράζεται πλέον καλύτερα, ανασαίνει.

Ο «Ανήφορος», το ανέκδοτο μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη, είναι ένα κλασικό έργο που θέτει ερωτήματα τα οποία διαρκώς κατατρύχουν τον άνθρωπο· Η παράδοσή του στους αναγνώστες και στους μελετητές, μετά από 75 και πλέον χρόνια από τη συγγραφή του, δεν αποτελεί απλώς μια πολύ μεγάλη λογοτεχνική στιγμή για τη χώρα μας αλλά και ένα πολιτιστικό γεγονός.

Το χειρόγραφο από το μυθιστόρημα Ο «Ανήφορος» φυλασσόταν στο Μουσείο Καζαντζάκη, στην ιδιαίτερη πατρίδα τους συγγραφέα, τους Βαρβάρους (σημερινή Μυρτιά).

Λίγα λόγια για το βιβλίο:

«Σκλάβοι γεννηθήκαμε και πολεμούμε όλη μας τη ζωή να γίνουμε ελεύτεροι».

Η δράση του μυθιστορήματος εκτυλίσσεται αμέσως μετά τον πόλεμο σε Κρήτη και Αγγλία. Ο Κοσμάς, έπειτα από απουσία είκοσι χρόνων και την ενεργή συμμετοχή του στον πόλεμο, επιστρέφει στην πατρίδα του, το Μεγάλο Κάστρο, μαζί με την Εβραία γυναίκα του, τη Νοεμή, η οποία κουβαλάει την πανανθρώπινη μνήμη του Ολοκαυτώματος και μαζί της την ερώτηση για την αξία της ζωής.

Έχουν περάσει μόλις μερικές μέρες από τον θάνατο του πατέρα του κι η Κρήτη μετράει τις πληγές της αναβιώνοντας προσωπικές ιστορίες θάρρους και πόνου.

Ο άνθρωπος που βγαίνει από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο είναι ένας άνθρωπος που δεν μπορεί να στοχαστεί, ένας άνθρωπος που δεν έχει σωθεί, που κινδυνεύει, και ο Κοσμάς μεταβαίνει στη μεταπολεμική Αγγλία για να τον σώσει. Το προσωπικό κόστος της επιλογής του είναι τεράστιο. Όμως αυτό είναι το χρέος, αυτός είναι ο ανήφορος που όλοι πρέπει να διαβούμε.

«Δε με νοιάζει ο θάνατος», συλλογίζουνταν, «με νοιάζει η φθορά· αυτή εξευτελίζει τον άνθρωπο. Αυτήν πρέπει να νικήσω…» Είχε γεράσει η πολιτεία της παιδικής του ηλικίας και της νιότης, θρύβουνταν κι αυτή, άρχιζε να γίνεται κουρνιαχτός και να σκορπίζεται στον άνεμο. Μπορούσε άλλη πολιτεία να χτιστεί αποπάνω της μα δε θα ’ταν η δική του· θα ξαναγέμιζαν πάλι οι δρόμοι με νέους μα δε θα ’ταν η δική του νιότη… «Αγαπημένο Κάστρο», μουρμούριζε κοιτάζοντάς το με τρυφερότητα, «γεράσαμε…»

ΤΙΤΛΟΣ Ο ΑΝΗΦΟΡΟΣ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ       Νίκος Καζαντζάκης

ISBN      9786182200728

ΤΙΜΗ ΜΕ ΦΠΑ (€)            17,70

ΣΕΛΙΔΕΣ               280

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ         ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ

Ο Νίκος Καζαντζάκης γεννήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 1883 στο Ηράκλειο της τουρκοκρατούμενης τότε Κρήτης, Παρασκευή, ημέρα των ψυχών. Για δικηγόρο τον προόριζε ο πατέρας του, ο καπετάν Μιχάλης, αφού πρώτα τον μύησε στην αγάπη και στο δέος της λευτεριάς.

Στα Γράμματα εμφανίστηκε με δοκίμια και άλλα κείμενα το 1906, έτος αποφοίτησής του (με άριστα) από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το πτυχίο φέρει και την υπογραφή του Κωστή Παλαμά ως Γενικού Γραμματέως του Πανεπιστημίου.

Ο Καζαντζάκης ταξίδεψε πολύ στην Ελλάδα για να γνωρίσει τη συνείδηση της γης και της φυλής μας, όπως έλεγε ο ίδιος. Βρέθηκε και σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, καθώς και σε τόπους της Ανατολής. Με την Κύπρο, την οποίαν επισκέφθηκε με την Ελένη, συνδέθηκε ιδιαίτερα και τάχθηκε σταθερά υπέρ των αγώνων της για ελευθερία.

Παρά το γεγονός ότι ήταν ένας ασκητής, ο Νίκος Καζαντζάκης αναμείχθηκε και στα κοινά. Το 1945 και για 40 ημέρες διετέλεσε υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου, αλλά παραιτήθηκε, κυρίως μην αντέχοντας τα αιτήματα για ρουσφέτια. Το 1947-48 διετέλεσε τμηματάρχης της UNESCO στο Παρίσι, από όπου και πάλι παραιτήθηκε –και ας ήταν σπουδαία εκείνη η θέση– για να μπορέσει απερίσπαστα να επιδοθεί στην αγνή και αφιλόκερδη πνευματική δουλειά.

Βασικός άξονας των καζαντζακικών έργων είναι η εσωτερική ελευθερία και αξιοπρέπεια του ανθρώπου, η κοινωνική δικαιοσύνη, η τόλμη, όπως εκφράζεται στον φιλοσοφικό του όρο «Η Κρητική Ματιά»: να κοιτάζεις άφοβα τον φόβο, να ζεις τη ζωή των θνητών και να συμπεριφέρεσαι σαν να είσαι αθάνατος, να αγωνίζεσαι για την καταξίωση της ψυχής, μιας ψυχής διαρκώς πεινασμένης και ανικανοποίητης, που κατατρώγει τη σάρκα και οδηγεί σε πνευματική υπέρβαση και λύτρωση.

Για την ακέραιη και άφοβη παρουσία του ο μεγάλος Κρητικός καταπολεμήθηκε και από την Πολιτεία και από την Εκκλησία, που με τις παρεμβάσεις τους ματαίωσαν τη σίγουρη απονομή σ’ αυτόν του Βραβείου Νόμπελ. Τη δεκαετία του ’50 η Εκκλησία της Ελλάδος άρχισε διαδικασία αφορισμού του, αλλά δεν τόλμησε να προχωρήσει στην πράξη. Το Βατικανό το 1954 ανέγραψε το μυθιστόρημά του Ο τελευταίος πειρασμός στον Κατάλογο Απαγορευμένων Βιβλίων.

Ο Νίκος Καζαντζάκης ασχολήθηκε με όλα τα είδη του λόγου: ποίηση, θέατρο, φιλοσοφία, ταξιδιωτική αφήγηση, μυθιστόρημα. Έκανε επίσης πολλές μεταφράσεις και διασκεύασε στα ελληνικά μεγάλο αριθμό παιδικών βιβλίων. Μυθιστορήματά του έγιναν πολυβραβευμένες ταινίες, όπως το Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά, που σκηνοθέτησε ο Μιχάλης Κακογιάννης, με πρωταγωνιστές τον Άντονι Κουίν και την Ειρήνη Παπά, και Ο τελευταίος πειρασμός, που σκηνοθέτησε ο Μάρτιν Σκορσέζε.

Κατά το ταξίδι της επιστροφής του από την Κίνα, εισήχθη στην Πανεπιστημιακή Κλινική του Φράιμπουργκ της Γερμανίας, όπου πέθανε στις 26 Οκτωβρίου 1957, στις 10:20 το βράδυ. Νεκρός μεταφέρθηκε στην Αθήνα και μετά στην Κρήτη. Τάφηκε στην Τάπια Μαρτινέγκο, πάνω στα βενετσιάνικα τείχη του Ηρακλείου.

Σήμερα θεωρείται διεθνώς ένας οικουμενικός συγγραφέας και στοχαστής, ένας κλασικός. Είναι ο πιο πολυμεταφρασμένος Νεοέλληνας συγγραφέας και σχεδόν δεν υπάρχει άνθρωπος που ξέρει να διαβάζει και δεν θα μπορέσει σε κάποια γλώσσα να διαβάσει Καζαντζάκη.

Στον τάφο του, που αποτελεί παγκόσμιο πνευματικό προσκύνημα, έχει τοποθετηθεί το επιτύμβιο που εκείνος ζήτησε:

Δε φοβούμαι τίποτα.

Δεν ελπίζω τίποτα.

Είμαι λέφτερος.

Διαβάστε περισσότερα για το βιβλίο εδώ

Άλλα 240 μαυροδέλφινα (pilot whales) πέθαναν σήμερα, Τρίτη, που είχαν εξοκείλει στο απομακρυσμένο νησί Πιτ, ανακοίνωσε η υπηρεσία προστασίας θαλάσσιων ειδών της Νέας Ζηλανδίας. Μόλις τρεις ημέρες πριν είχαν πεθάνει 250 φάλαινες σε μια παραλία στο γειτονικό νησί Τσάταμ.

Ο Ντέιβ Λάντκουιστ, τεχνικός σύμβουλος θαλάσσιας ζωής στο Υπουργείο Προστασίας του Περιβάλλοντος, ανέφερε ότι μια ομάδα εμπειρογνωμόνων αξιολόγησε χθες την κατάσταση και πραγματοποίησε ευθανασία στα επιζήσαντα κητώδη.

«Αυτή η απόφαση ποτέ δεν λαμβάνεται ελαφρά τη καρδία, αλλά σε τέτοιες περιπτώσεις είναι η καλύτερη επιλογή», εξήγησε ο Λάντκουιστ.

Η υπηρεσία προστασίας θαλάσσιων ειδών δεν μπορεί να επιστρέψει στη θάλασσα τα κητώδη που έχουν εξοκείλει καθώς αυτό θα γεννούσε κινδύνους και για τα ίδια αλλά και για τους ανθρώπους, πρόσθεσε ο Λάντκουιστ.

Άλλωστε δεν υπήρχαν αρκετοί άνθρωποι στην περιοχή για να επιχειρήσουν την επιστροφή των δελφινιών στη θάλασσα, σημειώνει ο Ντάρεν Γκρόβερ,  γενικός διευθυντής στην φιλανθρωπική οργάνωση Project Jonah. Τα μαυροδέλφινα φτάνουν σε βάρος ακόμη και τους δύο τόνους και σε μήκος τα 6 μέτρα.

Προς το παρόν οι λόγοι που εξοκέλλουν τα κητώδη παραμένουν άγνωστοι.

Υπενθυμίζουμε ότι το 2017 που είχε σημειωθεί παρόμοιο περιστατικό στη χώρα, ένας ζωολόγος, ο Μάικ Ογκλ, είπε ότι ίσως τα μαυροδέλφινα να προσπαθούσαν να ξεφύγουν από τους καρχαρίες, εξηγώντας ότι ένα που βρέθηκε νεκρό έφερε εμφανή σημάδια από σαγόνια καρχαριών. Παρόλα αυτά, το Φέργουελ Σπιτ, όπου ξεβράστηκαν τα δελφίνια το 2017 είναι μια ακτή που ξεβράζονται πολύ συχνά φάλαινες και άλλα κητοειδή. Το φαινόμενο έχει παρατηρηθεί τουλάχιστον άλλες 9 φορές την τελευταία δεκαετία και δεν υπάρχει κάποια επιστημονική εξήγηση.

Για τη μοναξιά και τις δυσκολίες που έχει αντιμετωπίσει στον πρωταθλητισμό μίλησε η χρυσή Ολυμπιονίκης του άλματος επί κοντώ και παγκόσμια πρωταθλήτρια Κατερίνα Στεφανίδη καλεσμένη στην εκπομπή The 2night Show του ANT1.

Μιλώντας για την απουσία της Πολιτείας στην υποστήριξη των αθλητών,  η Κατερίνα Στεφανίδη τόνισε ότι «και στην αποτυχία και στην επιτυχία και στο ενδιάμεσο, μόνος σου είσαι. Εγώ προσωπικά είμαι μαζί με τον άντρα μου αλλά γενικά είσαι μόνος σου. Ο πρωταθλητισμός έχει μεγάλη μοναξιά».

«Πολλές φορές έχω σκεφτεί ότι αν έρθει κάποιος (σσ παράγοντας ή πολιτικός) να βγω φωτογραφία μετά από αυτό το μετάλλιο δεν θα βγάλω. Αλλά μετά την επιτυχία είσαι τόσο χαρούμενος που πραγματικά αισθάνεσαι και πιστεύεις ότι χαίρονται όντως λίγο και για σένα.

Και στην αποτυχία και στην επιτυχία λίγο μόνοι μας είμαστε. Μόνος αισθάνεσαι. Μπορεί να σε καλούν, να έχεις τις κάμερες, αλλά ο πρωταθλητισμός σε ατομικό αγώνισμα έχει μεγάλη μοναξιά. Οι πολιτικοί πλέον έχουν σταματήσει να έρχονται και στις επιτυχίες. Οι πολιτικοί πλέον έχουν σταματήσει να έρχονται να μας συγχαρούν, ίσως είναι και θετικό.

Για παράδειγμα, μετά το Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα γυρνούσα με τον Μίλτο Τεντόγλου. Μας περίμεναν δύο άνθρωποι της ομοσπονδίας. Ίσως να είναι και θετικό, τουλάχιστον δεν προσποιούνται».

«Σε μικρή ηλικία πήρα κάποια κιλά. Μετά περισσότερα κι έφτασα σε σημείο βουλιμίας. Αυτό ήταν από τα πιο δύσκολα κομμάτια κι ειδικά σε ηλικία 16-17 χρονών. Εκεί κάπου σταμάτησα για κάποιο διάστημα. Και το φθινόπωρο του 2019 υπήρξε ένας τραυματισμός. που ακόμα με ενοχλούσε στο Τόκυο πέρυσι το καλοκαίρι. Είπα ίσως ότι δεν θα αγωνιστώ ξανά ποτέ. Κάποια στιγμή που ήμουν με πατερίτσες και δεν ήξερα αν θα μπορέσω να περπατήσω και να τρέξω ξανά. Πονούσα ακόμα και να περπατήσω», εξομολογήθηκε η Κατερίνα Στεφανίδη.

Σε μία συγκινητική κίνηση που ενώνει απέναντι στο μίσος, προχώρησε ο ποδοσφαιριστής Σέρχιο Αραούχο που στον χθεσινό αγώνα Άρης-ΑΕΚ θέλησε να τιμήσει τη μνήμη του 19χρονου Άλκη Καμπανού, που λίγους μήνες πριν δολοφονήθηκε άγρια από χούλιγκανς.

Ο αρχηγός της Ένωσης θέλοντας να τιμήσει τη μνήμη του 19χρονου, άφησε στο μνημείο του Άλκη στο στο Κλεάνθης Βικελίδης ένα μπλουζάκι που έγραφε «Ποτέ ξανά».

Μπήκε μαζί με τους συμπαίκτες του με μπλουζάκια για τον Άλκη, πήγε στο μνημείο που έχει στηθεί στο Κλεάνθης Βικελίδης και άφησε το μπλουζάκι του.

Την περσινή σεζόν ο Αργεντινός επιθετικός που σκόραρε στο Βικελίδης πανηγύρισε με το γράμμα «Α» προς τιμήν του, ενώ και το περιβραχιόνιό του έχει το γράμμα «Α», προς τιμήν του 19χρονου οπαδού του Άρη.

Στη μετατροπή της οικίας  του  Γιάννη Ρίτσου, στην Καστροπολιτεία της Μονεμβασίας, σε Δημοτικό Μουσείο, προχωρούν το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, η Περιφέρεια Πελοποννήσου και ο Δήμος Μονεμβασίας μέσω Προγραμματικής Σύμβασης Πολιτιστικής Ανάπτυξης. Το έργο  που χρηματοδοτείται από το ΥΠΠΟΑ, υλοποιείται, υπό την εποπτεία των αρμόδιων υπηρεσιών του, την Εφορεία Αρχαιοτήτων Λακωνίας και την Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Η συνεργασία για τη δημιουργία ενός εκθεσιακού χώρου αφιερωμένου στον Γιάννη Ρίτσο, μια από τις εμβληματικότερες προσωπικότητες της νεότερης ελληνικής ποίησης, αναδείχθηκε κατά την αυτοψία που διενήργησε η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, στο σπίτι του ποιητή και στα μνημεία της Καστροπολιτείας.  Σκοπός του έργου «Μετατροπή της οικίας Γιάννη Ρίτσου στο Κάστρο Μονεμβασίας σε Δημοτικό Μουσείο» είναι η δημιουργία ενός εκθεσιακού χώρου για να παρουσιάζεται η προσωπικότητα του ποιητή και η σχέση του με το γενέθλιο τόπο του, τη Μονεμβασιά. Στη μόνιμη έκθεση θα παρουσιάζεται η ζωή και το έργο του ποιητή, μέσα από επιλεγμένα εμβληματικά, για κάθε ενότητα,  ποιήματα, αποτελώντας  σταθμό στην  ελληνική και διεθνή λογοτεχνική κληρονομιά. Η σύνδεση με το ιστορικό παρελθόν, η ενδυνάμωση της συλλογικής μνήμης και η ευαισθητοποίηση των κατοίκων του Δήμου Μονεμβασίας σε θέματα ανάδειξης της Ιστορίας του τόπου τους και του πολιτισμού τους, είναι βασικοί στόχοι της πρότασης σχεδιασμού της έκθεσης, συνεισφέροντας μακροπρόθεσμα στη βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής.

Στο αντικείμενο της σύμβασης περιλαμβάνονται οι αναγκαίες μουσειολογικές και μουσειογραφικές μελέτες και οι εν γένει εργασίες διαμόρφωσης και μετατροπής της οικίας  σε Μουσείο Γιάννη Ρίτσου. Η διαφορετική ματιά  του ποιητή στη Μονεμβασιά  που θα προσφέρει η έκθεση, θα συμβάλλει στην προβολή και ανάδειξη του ιστορικά εμβληματικού αυτού τόπου. Με σύγχρονο ψηφιακό, διαδραστικό και ψυχαγωγικό τρόπο θα εμπλουτίζει την πολιτιστική ταυτότητα του Δήμου, αποτελώντας πόλο προσέλκυσης επισκεπτών.

Η οικία της οικογένειας του Γιάννη Ρίτσου βρίσκεται στην είσοδο του κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου της Κάτω Πόλης Μονεμβασίας. Η πρόσβαση σε αυτήν γίνεται από το κεντρικό καλντερίμι της Κάτω Πόλης, μέσω δρομικής καμάρας. Ο αρχικός πυρήνας της μπορεί να αναχθεί στους μεταβυζαντινούς χρόνους. Ολόκληρη η περιοχή της Παλαιάς Μονεμβασίας, γέφυρα και βράχος, είναι κηρυγμένος αρχαιολογικός χώρος, και η χερσόνησος της Μονεμβασίας ως τόπος ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και ως ιστορικός τόπος με κήρυξη, επίσης, ως μνημείων των οικισμών και των τειχών επί της χερσονήσου.

Το αμερικανικό ερευνητικό σκάφος «JOIDES Resolution» θα πραγματοποιήσει από τα μέσα Δεκεμβρίου 2022 έως τα μέσα Φεβρουαρίου υποθαλάσσιες ερευνητικές γεωτρήσεις στα ηφαίστεια της Σαντορίνης.

Η αποστολή αυτή αποτελεί μέρος του Διεθνούς Προγράμματος Εξερεύνησης των Ωκεανών (International Ocean Discovery Program – IODP). Σκοπός των γεωτρήσεων αυτών είναι η ανακατασκευή της γεωλογικής ιστορίας των ηφαιστείων της Σαντορίνης και της ευρύτερης περιοχής, συγκεντρώνοντας πυρήνες ιζημάτων εντός των ηφαιστειακών στρωμάτων από τον πυθμένα της θάλασσας.

Στα πλαίσια της ερευνητικής αυτής διαδικασίας θα πραγματοποιηθεί μία διαδραστική επιστημονική έκθεση με τίτλο «Αναζητώντας τα μυστικά της Γης» στο Μπελλώνειο Πολιτιστικό Κέντρο στα Φηρά Σαντορίνης από τις 17 έως τις 23 Οκτωβρίου. Τα εγκαίνια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν στις 16 Οκτωβρίου από τον δήμαρχο Σαντορίνης και θα ακολουθήσουν δημόσιες ομιλίες από την επιστημονική ομάδα της αποστολής. Στόχος της έκθεσης είναι το κοινό να ενημερωθεί για τους σκοπούς του προγράμματος IODP, να περιηγηθεί εικονικά στο ερευνητικό σκάφος και να κατανοήσει την γεωλογική ιστορία των ηφαιστείων της Σαντορίνης.

Την πρώτη εβδομάδα μετά την έναρξη της έκθεσης οι μαθητές όλων των σχολείων της Σαντορίνης θα έχουν τη δυνατότητα να την επισκεφθούν, να ενημερωθούν σχετικά με την αποστολή και να παρακολουθήσουν από κοντά ένα τρισδιάστατο μοντέλο του θαλάσσιου πυθμένα της ευρύτερης περιοχής, καθώς και κελύφη από μικροαπολιθώματα. Επιπλέον θα έχουν την ευκαιρία να πάρουν το δικό τους χάρτινο μοντέλο του JOIDES Resolution για να το φτιάξουν στο σπίτι.

Από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης το ευρύ κοινό θα έχει τη δυνατότητα να παρακολουθεί την έκθεση και τους επόμενους μήνες ενώ θα μπορεί να ζητήσει μία διαδικτυακή συνάντηση στην πλατφόρμα Zoom όταν το πλοίο θα βρίσκεται στη Σαντορίνη, κατά την οποία οι επιστήμονες θα τους ξεναγήσουν εν πλω.

Πηγή: in.gr

«….πρόκειται για μια συγκλονιστική εμπειρία, μια βαθιά κατάδυση στον Έλληνα λόγο και στη λαϊκή ψυχή… Έχει μόνον ήθος. Ένα ήθος άκρας ευγένειας, λαϊκής αρχοντιάς (ναι, υπάρχει κι αυτή η αρετή)… Η Άννα Βαγενά ενσαρκώνει συνταρακτικά την Αγγέλα Παπάζογλου. Λιτή, άμεση, ευθύβολη, ακριβής στους χρόνους, κεντάει βελονιά-βελονιά, ιστορεί με την παλιότερη σημασία της λέξης...»
Κ. Γεωργουσόπουλος, ΤΑ ΝΕΑ

«…Η Βαγενά αποδείχτηκε μία σπάνια δεξιοτέχνης, κυρία των εκφραστικών της μέσων, πλάθοντας μια ξεχωριστή προσωπικότητα, που μπορεί ως αφετηρία της να είχε την Αγγέλα Παπάζογλου, αλλά κουβαλά πάνω της όλη την Ελλάδα…»
Μ. Παπαδοπούλου, ΤΟ ΒΗΜΑ

Μετά τις επιτυχημένες εμφανίσεις σε επιλεγμένα θέατρα της Αθήνας και της Λάρισας αυτό το καλοκαίρι, όπου καθήλωσε για μια ακόμη φορά το κοινό, η ιστορική «Αγγέλα Παπάζογλου» με την Άννα Βαγενά θα παιχτεί για 4 μόνο Πέμπτες- 20 και 27 Οκτωβρίου και 3 και 4 Νοεμβρίου- στο θέατρο «Μεταξουργείο».

Πρόκειται για μια παράσταση-σταθμό, καθώς είναι η μακροβιότερη με τον ίδιο πρωταγωνιστή, αφού μετράει 23 χρόνια πορείας από το 1999 που πρωτοανέβηκε. Επίσης, ήταν η πρώτη θεατρική αναφορά στη Μικρασιατική Καταστροφή, στην προσφυγιά και τον ξεριζωμό.
Μ’ αυτή την περιοδεία, μια ευχή της Άννας Βαγενά πραγματώνεται: Να συναντηθεί και πάλι με τη σπουδαία Αγγέλα Παπάζογλου στην επέτειο των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή.

Λίγα λόγια για την παράσταση
Η παράσταση βασίζεται στις μνήμες της σπουδαίας Μικρασιάτισσας, της Αγγελικής Παπάζογλου, γυναίκας του ρεμπέτη Βαγγέλη Παπάζογλου, όπως τις διηγήθηκε στον γιο της Γιώργη Παπάζογλου, ο οποίος και τις κατέγραψε. Μέσα από τις αφηγήσεις της περνά η ιστορία της Σμύρνης, τότε που οι Έλληνες κυριαρχούσαν στη ζωή της, με τις μαγευτικές ομορφιές της.
Στη συνέχεια, η Αγγέλα αφηγείται την καταστροφή, τον ξεριζωμό, την εγκατάσταση των προσφύγων στην πατρίδα Ελλάδα, τον αγώνα που έδωσαν για να προκόψουν και να ριζώσουν στην Ελλάδα, φέρνοντας μαζί τους το φως της Μικρασίας, τον πολιτισμό της και την ψυχή της. Οι αφηγήσεις αυτές έγιναν μέσα από το στόμα, τον λόγο και την ψυχή της Άννας Βαγενά, που την ενσαρκώνει όλα αυτά τα χρόνια, κτήμα όλου του κόσμου, πολύτιμη παρακαταθήκη για τις νέες γενιές.
Καθοριστικό ρόλο στη δημιουργία της παράστασης έχει παίξει ο Εθνομουσικολόγος Καθηγητής του ΕΚΠΑ κ. Λάμπρος Λιάβας, που έκανε την επιλογή των κειμένων από το βιβλίο του Γιώργη Παπάζογλου «Ονείρατα της άκαυτης και της καμένης Σμύρνης», καθώς και την επιλογή της μουσικής από Σμυρναίικα και ρεμπέτικα τραγούδια. Επίσης, σημαντικό για την επιτυχία της παράστασης είναι το λιτό σκηνικό του ζωγράφου και Πρύτανη της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών, Μάριου Σπηλιόπουλου, ως αναφορά στο προσφυγικό καμαράκι και το ρεμπέτικο πάλκο.

Η Άννα Βαγενά για την παράσταση
«Όταν τον Σεπτέμβριο του 1999 έπαιξα για πρώτη φορά τον συγκλονιστικό μονόλογο “Αγγέλα Παπάζογλου” για τη Σμύρνη και την προσφυγιά, στον ιστορικό τόπο της Μάντρας της Κοκκινιάς, δεν μπορούσα ούτε η ίδια να φανταστώ αυτό που θα ακολουθούσε.
Χιλιάδες παραστάσεις με την «Αγγέλα» (Ελλάδα, Κύπρος, Βαλκάνια, Βρυξέλλες, Νότια Ιταλία, Βελιγράδι, Γερμανία και Σουηδία), εκατοντάδες χιλιάδες θεατές (δεν θα ήταν υπερβολή ίσως και εκατομμύριο). Απίστευτη συγκίνηση και αστείρευτη πηγή εθνικής υπερηφάνειας και αγνού πατριωτικού αισθήματος για εμένα και όλους αυτούς τους θεατές. Θυμάμαι, τότε είχα κάνει μια ευχή, να είμαι γερή και να παρουσιάσω αυτήν την παράσταση το 2022, στην επέτειο των 100 χρόνων της Μικρασιατικής Καταστροφής. Και να, που αξιώνομαι να γίνει και αυτό, ύστερα από 23 χρόνια από την πρώτη παράσταση, μεταφέροντας ξανά φέτος τον λόγο της Αγγέλας Παπάζογλου, να μεταφέρω πάλι σε όλη την Ελλάδα την ομορφιά των χαμένων πατρίδων, τους πόνους και τα πάθη της προσφυγιάς.
Γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε. Όπως έλεγε και η Αγγέλα “Μην ξεχνάς, είναι αμαρτία να ξεχνάς”».

Η παράσταση «Αγγέλα Παπάζογλου» έχει τεθεί υπό την αιγίδα της Ομοσπονδίας Προσφυγικών Σωματείων Ελλάδος (Ο.Π.Σ.Ε.)

Ταυτότητα παράστασης
«Αγγέλα Παπάζογλου»
Μονόλογος βασισμένος στο βιβλίο του Γιώργη Παπάζογλου «Ονείρατα της άκαυτης και της καμένης Σμύρνης»

Πού: Θέατρο «Μεταξουργείο», Ακαδήμου 14, Αθήνα, τηλ.: 210 5234382
Πότε: Πέμπτη 20 και 27 Οκτωβρίου και 3 και 10 Νοεμβρίου στις 20:00
Εισιτήρια: 15,00€ και μειωμένο 12,00€ (άνεργοι, μαθητές, φοιτητές, συνταξιούχοι άνω των 65ετών, πολύτεκνοι)
Προπώληση: www.viva.gr

Τον ρόλο της Αγγέλας ερμηνεύει η Άννα Βαγενά.
Στον ρόλο της αναγνώστριας η Ασπασία Μπατατόλη

Επιλογή κειμένων και μουσική επιμέλεια: Λάμπρος Λιάβας
Σκηνοθεσία: Λάμπρος Λιάβας – Άννα Βαγενά
Σκηνικά – κοστούμια: Μάριος Σπηλιόπουλος
Διάρκεια: 90'
Παραγωγή: Θέατρο Μεταξουργείο
Προβολή και επικοινωνία: Βάσω Σωτηρίου-We Will